Thủ tục thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài

Thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài có khó không? Được thực hiện theo những quy trình nào? Khi nào nên thành lập công ty con?…Liên hệ 0932 068 886 để được tư vấn chi tiết về các thủ tục pháp lý thành lập doanh nghiệp, công ty con, chi nhánh khi có nhu cầu mở rộng công ty.

Số liệu ghi nhận đến ngày 20/4/2020 thì Việt Nam có tổng số vốn đầu tư nước ngoài đạt 12,33 tỷ USD từ 136 quốc gia và vùng lãnh thổ, cho thấy tình hình đầu tư nước ngoài vào trong nước rất cao. Việc mở rộng kinh doanh của các nhà đầu tư nước ngoài cũng theo đó mà phát triển. Một trong những loại hình được sử dụng nhiều nhất là thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài. Trong bài viết này sẽ đưa ra những thông tin cần thiết cho công ty nước ngoài thành lập công ty con tại Việt Nam.

Công ty con là gì?

Công ty con là thuật chỉ những công ty chịu sự quản lý và chi phối bởi một công ty mẹ. Công ty con có pháp nhân riêng biệt, có trách nhiệm pháp lý, quan hệ pháp luật bằng danh nghĩa của chính mình và độc lập với công ty mẹ. Công ty con điều hành hoạt động kinh doanh bằng chính bộ máy của mình.

Phân biệt công ty con và những chủ thể khác

Công ty con, công ty mẹ

Một công ty được nhận định là công ty mẹ của một công ty khác khi thỏa những điều kiện sau đâu:

• Công ty mẹ phải sở hữu ít nhất 50% vốn điều lệ hoặc cổ phần phổ thông của công ty con.
• Công ty mẹ có quyền đưa ra những quy định, quyết định với công ty con trong việc sửa đổi, bổ sung điều lệ của công ty con.
• Công ty mẹ có quyền bổ nhiệm tất cả hoặc đa số các thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc của công ty con.

Trong Luật doanh nghiệp năm 2014, còn có thêm một số quy định giữa quan hệ công ty mẹ và công ty con ghi trong Điều 189 như sau:

• Công ty con không được phép đầu tư góp vốn, mua cổ phần của công ty mẹ.
• Các công ty con thuộc cùng 1 công ty mẹ thì không được sở hữu chéo lẫn nhau, tức là không được góp vốn, mua cổ phần của nhau.
• Nếu các công ty con thuộc công ty mẹ (có trên 65% vốn nhà nước) thì không được cùng nhau thành lập doanh nghiệp.

Tóm lại, công ty mẹ là công ty chi phối, công ty con là công ty bị chi phối. Công ty mẹ chi phối công ty con về chiến lược phát triển, vốn, bộ máy quản lý. Công ty con tuy bị chi phối bởi công ty mẹ, phải thực hiện các nhiệm vụ của công ty mẹ giao nhưng vẫn là những quyền lợi pháp lý của một công ty riêng biệt và được lợi ích kinh doanh từ các việc thực hiện các hợp đồng liên kết cùng công ty mẹ. Thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài cũng có những tính chất tương tự.

Công ty con và công ty thành viên

Công ty thành viên là công ty giữ tối đa 50% cổ phần hoặc vốn điều lệ của một công ty khác. Đây là yếu tố quan trọng nhất để phân biệt công ty thành viên và công ty mẹ. Ngoài ra công ty thành viên cũng không có quyền kiểm soát, chi phối hoàn toàn mà chỉ có quyền pháp lý như các thành viên khác cùng thành lập công ty.

Một công ty có thể là tổ chức thành lập của nhiều công ty khác, nhưng chỉ có thể là công ty con của duy nhất một công ty mẹ.

Công ty con và chi nhánh

Thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài và thành lập chi nhánh rất khác nhau.

Chi nhánh công ty là một đơn vị phụ thuộc hoàn toàn vào công ty có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần những hoạt động, chức năng của công ty. Ngành nghề kinh doanh mà công ty đăng ký cho chi nhánh sẽ giống hoàn toàn với công ty.

Cùng là 2 hình thức đơn vị phụ thuộc vào một doanh nghiệp khác nên công ty con và chi nhánh thường hay bị nhầm lẫn bởi nhiều người. Nhưng 2 hình thức này có những điểm khác nhau hoàn toàn sẽ được kể đến dưới đây:

Tư cách pháp nhân

• Công ty con chỉ chịu sự chi phối của công ty mẹ về nguồn vốn và phương pháp quản lý. Nhưng đơn vị kinh doanh này có tư cách pháp nhân trước pháp luật, được cấp giấy phép kinh doanh, hoạt động độc lập và chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyền lợi và nghĩa vụ của mình
• Chi nhánh chỉ được cấp giấy phép đăng ký hoạt động chi nhánh, không có tư cách pháp nhân. Các hoạt động, quyền lợi và nghĩa vụ của chi nhánh phụ thuộc vào công ty mà chi nhánh trực thuộc.

Vốn điều lệ

• Công ty con có vốn điều lệ và vốn có thể từ nhiều chủ thể khác góp vào
• Chi nhánh công ty không có vốn điều lệ, mọi nguồn vốn hoạt động là từ công ty cung cấp

Trách nhiệm của chủ sở hữu

• Chủ thể thành lập công ty con chỉ có trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi đối với số vốn điều lệ đã góp vào công ty con.
• Công ty thành lập chi nhánh có trách nhiệm vô hạn với chi nhánh.

Ngành nghề kinh doanh

• Công ty con có thể có ngành nghề kinh doanh khác với công ty mẹ.
• Chi nhánh công ty phải có ngành nghề kinh doanh giống với công ty và thực hiện một phần hoặc toàn bộ chức năng của công ty.

Lợi nhuận

• Công ty mẹ và công ty con hoạt động hợp tác kinh doanh như 2 công ty riêng biệt. Hợp đồng giữa 2 công ty phải được thực hiện độc lập và bình đẳng. Công ty mẹ được phân chia lợi nhuận dựa theo phần vốn đã góp vào công ty con.
• Chi nhánh có hoạt động kinh doanh phụ thuộc vào công ty và lợi nhuận của chi nhánh sẽ được công ty thu về và xử lý.

Nghĩa vụ thuế

• Công ty con có những nghĩa vụ thuế độc lập
• Chi nhánh có những nghĩa vụ thuế phụ thuộc vào công ty

Khi nào nên thành lập công ty con

Khi một công ty trên đà phát triển lớn mạnh, nhu cầu cần thiết là sẽ mở rộng công ty để có thể thu được lợi ích nhiều hơn. Nhưng nên lựa chọn loại hình nào để mở rộng công ty chi nhánh hay là công ty con thì cần phải dựa vào định hướng phát triển của doanh nghiệp.

Nếu doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường kinh doanh tại một địa phương hoặc một nước khác mà đơn vị mới thành lập đó vẫn thuộc sự kiểm soát và thực hiện tất cả các chức năng giống với công ty thì có thể lựa chọn loại hình chi nhánh.

Còn nếu doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường kinh doanh sang một lĩnh vực khác, ngành nghề khác mà không gây ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh của mình thì có thể lựa chọn công ty con làm loại hình để thành lập.

Thủ tục thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài

Chiếu theo quy định tại Điều 23 Luật đầu tư 2020 và Điều 64 Nghị định 31/2021/NĐ-CP, tùy thuộc vào tỷ lệ vốn nước ngoài của công ty mẹ mà thủ tục thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài sẽ có quy trình, hồ sơ khác nhau và được chia thành 2 trường hợp:

• Nếu vốn đầu tư nước ngoài trong công ty mẹ từ 51% trở lên thì áp dụng thủ tục như nhà đầu tư nước ngoài.
• Nếu ngược lại thì áp dụng như nhà đầu tư trong nước.

Thủ tục đầu tư với nhà đầu tư nước ngoài

Bước 1: Xin quyết định chủ trương đầu tư với một số trường hợp cần có

Hồ sơ xin cấp quyết định chủ trương đầu tư bao gồm:

• Giấy đề nghị thực hiện dự án đầu tư.
• Bản sao hợp lệ các giấy tờ định danh của nhà đầu tư
• Bản đề xuất đầu tư kế hoạch dự án
• Bảo sao tài liệu chứng minh năng lực tài chính của nhà đầu tư
• Đề xuất nhu cầu sử dụng đất.
• Đối với các dự án đầu tư có sử dụng công nghệ thuộc danh mục công nghệ hạn chế chuyển giao phải nộp thêm giải trình sử dụng công nghệ.
• Hợp đồng hợp tác kinh doanh (hợp đồng BCC).

Nhà đầu tư nộp hồ sơ tại Cơ quan đăng ký đầu tư và chờ kết quả trong vòng 35 ngày.

Bước 2: Xin giấy chứng nhận đăng ký đầu tư 

Nhà đầu tư làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho Cơ quan đăng ký đầu tư, trong thời hạn 15 ngày là 1 bước trong thủ tục thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài sau khi nộp hồ sơ đầy đủ nhà đầu tư sẽ nhận được giấy chứng nhận. Bộ hồ sơ bao gồm:

• Văn bản đề nghị thực hiện dự án đầu tư, văn bản cam kết chịu tất cả rủi ro, chi phí.
• Hồ sơ chứng minh tư cách pháp lý và năng lực tài chính của nhà đầu tư.
• Đề xuất dự án đầu từ hoặc báo cáo nghiên cứu tiền khả thi
• Các tài liệu khác liên quan tới dự án đầu tư, nhà đầu từ,… theo quy định của pháp luật.

Bước 3: Thành lập doanh nghiệp con

Thủ tục, quy trình thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài trong trường hợp này cũng giống với việc thành lập doanh nghiệp trong nước bình thường.

Nhà đầu tư lựa chọn loại hình cùng các thông tin của doanh nghiệp và soạn thảo hồ sơ tương ứng và nộp tại Cơ quan đăng ký kinh doanh Sở kế hoạch và đầu tư địa phương. Hồ sơ cần nộp bao gồm:

• Giấy đăng ký thành lập công ty con
• Biên bản họp và quyết định công ty nước ngoài thành lập công ty con tại Việt Nam
• Dự thảo điều lệ công ty
• Bản sao giấy chứng nhận đầu tư của công ty mẹ
• Danh sách cùng các giấy tờ định danh của công ty mẹ và các chủ thể khác thành lập công ty
• Các giấy tờ cần thiết khác.

Thủ tục đầu tư với nhà đầu tư trong nước

Bước đầu tiên, doanh nghiệp thực hiện chế độ báo cáo theo quy định với nội dung gồm: tên, mục tiêu, quy mô, vốn, địa điểm, kế hoạch thời gian, tiến độ, nhu cầu lao động, đất đai,…và nộp về cơ quan đăng ký đầu tư để thẩm tra và xét duyệt.

Bước tiếp theo, thực hiện thành lập công ty con với thủ tục như công ty bình thường.

Thành lập công ty con của doanh nghiệp nước ngoài là nhu cầu cấp thiết của các công ty, tập đoàn lớn mạnh. Việc này giúp tăng hiệu quả hoạt động, giảm rủi ro đồng thời giúp công ty mẹ có thể phát triển mở rộng trong các lĩnh vực khác nhau tùy vào địa phương, khu vực dự kiến thành lập công ty con. Công ty con có thể nhận được những lợi ích về vốn thương hiệu,… của công ty mẹ và phát triển vượt bậc hơn, cùng với đó là có thể cạnh tranh cùng phát triển với các công ty con khác của công ty mẹ.